De blauwe mandarijn vissen zijn wetenschappelijk bekend als de Synchiropus splendidus. Zij worden enkel waargenomen in de Pacifische Oceaan, en dit van de Ryukyu eilanden tot aan Australië. Het geslacht Synchiropus is trouwens slechts één van de tien geslachten uit de familie van de pitvissen, die in het engels dragonets worden genoemd.

Pitvissen zijn bodembewoners en worden gekenmerkt door hun langwerpig lichaam. De mannetjes zijn herkenbaar aan de hoge puntvin op hun rug – dit verklaart waarschijnlijk hun Engelse benaming - maar deze wordt door de mandarijn vis slechts zelden getoond. De andere vinnen zijn, net als bij de vrouwtjes, vrij groot en eerder waaiervormig en vertonen verschillende kleuren en patronen. Pitvissen zijn dan ook meestal zeer kleurrijke vissen, en deze kleuren geven hun de perfecte camouflage om zich te verbergen op de zeebodem of riffen.

Maar de blauwe mandarijn pitvis is toch wel de opvallendste, en tevens ook de mooiste soort van alle pitvissen. Het neon blauwe lichaam bestaat uit afwisselende golvende lijnen van geel, oranje, en groen. Voor mij persoonlijk behoren ze zelfs bij de top vijf van de meest kleurrijke vissen ter wereld.

Zijn naam heeft het eigenlijk te danken aan deze bizarre en extreme kleuring. Zijn rijke kleur patronen vertonen een grote gelijkenis met de patronen en geborduurde versieringen van het gewaad van een Imperial Chinese functionaris: de mandarijn.

De meeste pitvissen worden gevonden in beschutte lagunes, ingesloten riffen en op zandigere bodems. Mandarijn pitvissen daar en tegen leven eerder tussen grote koraal puin bedden of onder dood koraal. Ze leven meestal samen in paren en in kleine groepjes, en dit vooral op ondiepe riffen en beschermde lagunes.

Mandarijn vissen zijn heel schuchtere diertjes. Ze leven zeer teruggetrokken en zijn daarbij overdag dan ook nog eens zeer passief. Je zal dus goed moeten kijken en veel geduld hebben vooraleer je ze af en toe eens zal zien verschijnen tussen de scheuren en spleten van het koraal puin. Er werd wel eens gezegd dat je mandarijn vissen alleen tijdens de avond of 's nachts kan zien, maar niets is dus minder waar.

Mandarijn vissen voeden zich vooral met kleine garnaalachtige schaaldieren en andere ongewervelde dieren, zoals kleine weekdieren, slakjes en borstelwormpjes. Veel vissen bezwijken vooral tijdens de eerste zes maanden. Doch kunnen mandarijn vissen een leeftijd bereiken van meer dan 10 jaar. Sommige halen zelfs de leeftijd van 15 jaar en ouder.

De grootte van de pitvissen varieert van 2 tot 30 cm. De grootte van de mandarijn pitvis is echter beperkt tot een lengte van 2,5 tot 7 centimeter.

Mandarijnvissen zijn trouwens ook een van de weinige vissen zonder schubben. In plaats van schubben beschikken ze echter over een slijmerige - en tevens ook stinkende – huid die ze niet alleen beschermt tegen de meeste parasieten en huidziekten, maar ook tegen predatoren of vijanden.

Nauw verwant aan de blauwe mandarijn pitvis is de pittoreske dragonet, ook wel de gevlekte mandarijn vis (Synchiropus picturatus) genoemd. In tegenstelling tot de strepen van de blauwe mandarijn vis is zijn lichaam eerder groenachtig tot lichtbruin, geringd met oranje cirkels.

Het beste moment om mandarijnvisjes te fotograferen is wellicht wel tijdens hun unieke paringsritueel. Wanneer de zon ondergaat en het wat schemerig wordt komt de mandarijnvis in volle actie. Langzaam aan gaan de grotere mannetjes met snelle pulserende bewegingen op zoek naar het gepaste vrouwtje. Wanneer er een vrouwtje is gevonden en het wijfje interesse vertoont duwt het mannetje haar als het ware omhoog uit het rif. Het succesvolle mannetje wordt dan verbonden met het vrouwtje die op zijn buikvin gaat rusten. Buik aan buik en als één geheel stijgen zij langzaam op en komen ze ongeveer 1 meter uit het rif geklommen, om daarna weer bliksemsnel te verdwijnen in het koraal. Wanneer ze op het hoogtepunt zijn van hun beklimming, worden zowel het sperma als de eitjes vrijgegeven. De witte wolk die ontstaat met tot wel 200 eitjes, verdwijnt al vrij snel met de stroming, en de bevruchte eitjes gaan dan deel uitmaken van het levende plankton.

Veel tijd om dit ganse gebeuren te fotograferen is er niet. Het naar boven klimmen van het koppeltje duurt slechts een paar seconden, en deze unieke paringsdans wordt slechts enkele malen herhaald. De mannetjes zullen hun sperma verspreiden over een aantal verschillende vrouwtjes. Kijk dus goed uit naar de beweging in het koraal en gebruik de tijd die je krijgt, 5 à 15 minuten, dus optimaal. En… pas op met je duiklamp! Zoals reeds eerder gezegd komen mandarijn visjes pas in actie wanneer het donker wordt. Wanneer je een te fel licht gebruikt zullen de mandarijn vissen schrikken en blijven weg of schieten ze meteen weer het rif in.

Om mandarijn visjes te fotograferen gebruik ikzelf een klein rood focus lampje, zodat de diertjes niet schrikken en mijn fototoestel toch kan scherpstellen.

Soorten Mandarijnvissen ...