Frans Polynesië: De noord- en zuidpas van Fakarava ...

Frans-Polynesië bestaat uit vijf belangrijke eilandengroepen: de Gambiereilanden, de Genootschapseilanden, de Markiezeneilanden, de Australeilanden en de Tuamotueilanden. Deze eilandengroepen liggen verspreid over een gebied zo groot als Europa. De temperatuur overschrijdt er zelden de 30 graden en daalt er bijna nooit onder de 25 graden. Duiken kan er het ganse jaar. De eilanden behoren dan ook tot de droombestemmingen in de Grote Oceaan.

De Tuamotu-archipel is een groep van 78 atollen. Ze hebben bijna allemaal een lagune, omringd door een rif, en liggen bijna geheel onder water. Veel van deze atollen hebben één of meerdere openingen in hun koraalcirkel, de zogenaamde passen. Die passen zorgen voor de aanvoer van vers zeewater in de lagune, maar brengen ook stevige stromingen met zich mee. Begin oktober 2014 gingen onderwaterfotografen Els Van Den Borre en Bruno Van Saen duiken in de Frans-Polynesische wateren. In Moorea hadden zij ontmoetingen met bultrugwalvissen. In Rangiroa gingen zij op zoek naar dolfijnen en maakten zij voor het eerst kennis met de sterke stromingen in de passen. En nu, in dit derde en laatste deel, bevinden zij zich op Fakarava, een atol gelegen ongeveer 200 km noordoostelijk van Rangiroa. Zij vertellen het einde van een schitterende reis.

Sinds 2006 zijn Fakarava en de zes atollen van de Tuamotu-archipel geklasseerd als biosfeerreservaat door UNESCO. Samen met Rangiroa behoort Fakarava tot de beste duikbestemmingen ter wereld. Air Tahiti Nui vliegt meermaals per week van Parijs Charles de Gaulle naar Papeete, de hoofdstad van Frans-Polynesië, gelegen op Tahiti. De vluchttijd bedraagt ongeveer 22 uur (12 uur van Parijs naar LA, en ongeveer 10 uur naar Papeete). Eens ter plaatse, zijn een groot aantal eilanden bereikbaar met korte vluchten van ongeveer 1 uur.

Onze openingsduik bij Fakarava maken we onmiddellijk in de noordpas van het atol. Vandaag zou er enkel een 'milde' stroming staan. Na een halfuurtje varen met de zodiac, worden we voor onze check-dive al meteen in 'het blauw' gedropt. Met de stroming mee laten wij ons vervolgens voor het eerst de noordpas van Fakarava in zweven. We liggen nog maar net in het water wanneer een aantal grijze rifhaaien (Carcharhinus amblyrynchos) ons al even van heel dichtbij komen bekijken. Als een steen valt onze duikgids verder naar beneden en neemt ons mee naar een diepte van 34 meter. Plots geeft hij het vooraf afgesproken sein om ons vast te haken aan het rif. 'Amaai! Noemen ze dit nou milde stroming?'.

 
Fakarava Frans-Polinesië Het Polynesische eiland Fakarava
oordpas van Fakarava De noordpas van Fakarava
Grijze rifhaaien Frans-Polynesië Grijze rifhaai
De externe flitsers van mijn camera wapperen heen en weer. Als ik naar links of rechts kijk, verlies ik bijna mijn duikbril. Maar wat volgt, is een prachtig beeld! Grote scholen barracuda's, honderden geelvinbarbelen, doktersvissen, verschillende napoleons en tientallen zwartpunt- en grijze rifhaaien! De noordpas van Fakarava kent een enorme diversiteit aan marien leven, maar ook hier zijn de stromingen soms heel sterk en gevaarlijk. Tijdens onze volgende duikdagen neemt de stroming in de noordpas zelfs nog toe. Gelukkig beschikt de pas over het plaatsje Alibaba. Wanneer de stroming te groot wordt, kunnen duikers zich hier wegstoppen achter enkele koraalformaties. Bij sommige koraalblokken valt de stroming zo goed als volledig weg en komen zelfs grote scholen vis er zich verbergen. Wat een hoeveelheid aan vis! Tot nog toe zag ik nog nooit zo veel vissen samen op één plek.

De twee duiken die we iedere voormiddag maken zijn vrij intensief. Vaak wordt er vrij lang gedoken tussen 25 en 35 m diepte, en dat in sterke stromingen. De tweede duik volgt al na een oppervlakte-interval van amper één uur. Regelmatig moeten we een decompressiestop maken in het blauw vooraleer we onze duik kunnen beëindigen. Absoluut geen duiken voor beginnende duikers, een minimumervaring aan stromingsduiken is hier toch wel vereist. De namiddagduik is echter totaal verschillend.

Het rif aan de rechterkant van de noordpas is beschut tegen de stromingen en is gekend voor zijn reuzenmanta's (Manta birostris). En ja hoor: bij zowat iedere duik op het rif zien we toch wel één of meerdere duivelsroggen voorbij zweven.


Rifhaaien, grote scholen vis, reuzenmanta's

Reuzenmanta Frans Polynesië Reuzenmanta bij Fakarava
Scholen vis Frans Polynesië Enorme school vis
Fakarava mur de requins Fakarava: een muur van haaien
Op de dag dat de stroming in de noordpas het sterkst is, trekken we naar de zuidpas van het atol. Vanuit ons resort is de noordpas te bereiken na 30 minuten varen, voor de zuidpas mag je – bij vlakke zee – rekenen op een verplaatsing van ongeveer anderhalf uur. In de zuidpas gaan we duiken op de zogenaamde 'Mur des requins' (de muur van de haaien). Grijze rifhaaien zouden hier in grote aantallen aanwezig zijn. Tijdens het topseizoen zie je er soms wel 400 tot 600 stuks, en ze zouden je heel dicht benaderen. Ideaal voor fotografen, maar probeer het maar eens aan je ouders of niet-duikers uit te leggen: 'Wij gaan duiken met honderden haaien!'. Hmm, gek hé?

In tegenstelling tot de noordpas staat er bij de zuidpas steeds een lichte stroming. De duik lijkt op een halfpipe (gekend bij fanatieke snowboarders en skiërs) en de bodem is bedekt met wit zand. Al snel duiken de eerste grijze rifhaaien op, maar onze duikgids Jean-Lou vroeg ons tijdens de briefing om niet te blijven hangen en te treuzelen wanneer de eerste exemplaren zich zouden laten zien. Hoe verder je de halfpipe intrekt, hoe meer haaien je immers zal zien.

En dan komt het moment dat Jean-Lou het teken geeft: 'Voilà, we zijn er. Doe je ding maar en maak wat mooie beelden'.


Artikel gepubliceerd in Hippocampus - Nr.263

Andere blogs ...